RH Analyser Pro in combinatie met Heiland LED lamp in Kienzle primos vergroter

In onze doka staat o.a. een Kienzle vergroter type primos 69s. Dit is een prachtig geconstrueerde vergroter die qua werking en bouw bijna identiek is aan de Leica focomat 2c. Er wordt wel eens beweerd dat de Leitz door Kienzle gemaakt werd. Ik heb het niet nagetrokken maar het zou best kunnen. In deze vergroter is de Opal lamp vervangen door een “Heiland LED Kaltlichtmodule”. Een van de voordelen van deze LED lamp is dat het gebruik van de ilford multigrade filters niet meer noodzakelijk is. Middels een controller kan je met een draaiknop de gewenste filternummers instellen (0 – 5), de LED lamp produceert dan de gewenste kleur licht.

De RH Analyser Pro is een mooi stuk gereedschap om zonder al te veel moeite de juiste belichting en gradatie voor een goede afdruk te bepalen. Hierbij wordt zonder filters een aantal spots gemeten waarbij de variatie in grijstinten en de intensietijd van het licht tot de aanbevolen belichtingstijd en gradatie leidt. Bij deze bepaling wordt rekening gehouden met de afname van de lichtintensietijd door het gebruik van de filters. Aangezien de LED lamp gewoon andere kleuren produceert hetgeen een andere uitwerking op de lichtintensietijd heeft werken de standaard in geprogrammeerde verlengingen van de belichtingstijd niet meer. Gelukkig biedt de RH analyser om de belichtingstijd (exposer) en het contrast te calibreren. Ofschoon dit eigenlijk bedoeld is om de analyser aan te passen aan de verschillende papiersoorten en chemie die toegepast worden kan gelukkig ook de andere belichting van de LED lamp hiermee gecompenseerd worden.

Bij de RH Analyser Pro wordt standaard een calibreersetje geleverd. Inclusief een uitgebreide instructie. De instructie was op het eerste gezicht wat onduidelijk het devies is gewoon doen wat er staat en dan wordt het vanzelf duidelijk. Het komt er kort gezegd eigenlijk op neer dat je eerst voor alle gradatie a.h.v. proefstrookjes het punt bijna wit opzoekt en bepaalt hoeveel er gecorrigeerd moet worden om dit punt bij alle gradaties bij dezelfde basisbelichting bereikt wordt. Dus je begint bij een bepaalde belichtingstijd waarbij de bijna wit tint bereikt wordt en dan moet wisseling van gradatie steeds dezelfde grijstint het resultaat zijn.

Nadat de belichtingstijd tussen de gradaties goed gesynchroniseerd is moet op basis van contactafdrukken van een meegeleverd test negatief de werkelijke contrasten van de diverse gradaties (geproduceerd door de LED lamp) vastgesteld worden en dit in de RH Analyser Pro ingegeven worden.

Onderstaand de fototjes die ik gemaakt heb van de laatste serie proefstrookjes die ik gemaakt heb voor de belichtingscorrectie en de contactafdrukken van de testnegatieven.

Bij de proefstrookjes ( 00,0,1,2,3,4,5) moeten de middelste vlakjes steeds gelijk zijn en ongeveer de 0,04% zwart zijn. Gradatie was iets lichter dan de rest en gradatie 5 was donkerder dan de rest. Deze twee heb ik dus nog wat aangepast in de analyser.

Bij de bepaling van de contrasten bepaal je het verschil in stappen tussen 0,04% zwart en 0,96% zwart (dus bijna wit en bijna zwart). Het verschil vertaal je in correctie punten in de analyser door het verschil te vermenigvuldigen met 15. Dus bijna wit in gradatie 2 bij stap 15, bijna zwart bij stap 8. Het verschil is 7 maal 15 geeft een contrastwaarde van 105. De standaard ingevulde waarde voor gradatie is 109. Kennelijk is het contrast geproduceerd door de Heiland LED lamp vrijwel gelijk aan die van de originele Ilford filters, hetgeen een compliment waard is.

Onderstaand mijn kladbriefje met de laatste bevindingen de uiteindelijk calibratie factoren.